Konteyner

Konteyner bir taşıma aracıdır. Yüklerin daha büyük miktarlarda taşınmasına yardımcı olan, standart boyutlarda ve farklı çeşitlerde yükleri içinde barındıran, mekanik yüklemeye elverişli tekrar kullanılabilir taşıma kaplarıdır. Konteynerler belli bir kalite standardına uygun üretilmiş olmalıdır. Bu kalite şartlarına uygun bir konteyner defalarca kez kullanılabilir. Uluslararası nakliyatta malların satıcıdan alıcıya ulaşması bazen uzun süreler alabilmektedir. Özellikle kıtalar arası yapılan deniz yolu taşımacılıkları aylar sürmekte ve bu nakliye esnasında taşınan malların iyi muhafaza edilmesi gerekmektedir. Sadece deniz yolu değil tüm taşımacılık türlerinde konteyner adı verilen ve taşınan ürünün muhafaza edildiği kaplar kullanılmaktadır. Bu konteyner modellerine göz attığımızda karşımıza her türden taşımacılıkta kullanıma uygun farklı konteynerler çıkmaktadır.

Genel Amaçlı Konteynerler

Deniz yolu taşımacılığında en sık kullanılan konteyner çeşididir. Deniz yolu taşımacılığında kullanılan genel amaçlı konteyner çeşidi 20 ft ve 40 ft’lik konteynerlerdir. Bu ayrım konteyner ölçülerine göre yapılmıştır. Bu konteyner çeşidine genel amaçlı denmesinin sebebi herhangi bir özel taşıma yöntemi içermemesidir. Çelik malzemeden üretilen konteynerin arkada ve önde kapıları vardır. Genel kapsamlı olduğundan kapısından geçen ve içine sığan tüm ürünler taşınabilir. Örnek vermek gerekirse; elektronik eşyalar, tekstil ürünleri, mobilyalar, konserve gıdalar vb. pek çok ürün sayılabilir.

  • 20 ft Genel Amaçlı Konteyner: İç ölçüleri 5900 mm boy, 2352 mm en, 2391 mm yüksekliktir. Kapı ölçüleri 2340 mm en, 2280 mm yüksekliğindedir. 33 metreküp iç hacmi vardır. Bu konteynere maksimum 22 ton ağırlık yüklenebilir.
  • 40 ft Genel Amaçlı Konteyner: İç ölçüleri, 12032 mm boy, 2352 mm en ve 2391 mm yüksekliktir. Kapı ölçüleri enine 2340 mm, boyuna ise 2280 mm’dir. Konteynere yüklenecek maksimum ağırlık 26 tondur. Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir husus vardır. Taşımacılık sektöründe göz ardı edilmemesi gereken en önemli kurallardan biri kara yollarında ve limanlarda taşınabilecek yük miktarının 22 tonda sınırlandırılmış olmasıdır. Bunun üzerine çıkan bir yükleme yapılacaksa nakliye firması ile bir ön görüşme yapılmalıdır.

Soğutuculu Konteyner

Soğutuculu konteynerler, içinde bir soğutma ünitesi barındıran ve taşıma süresi boyunca bu soğutma ünitesinin aktif bir şekilde çalışması ile sıcaklığın sürekli istenilen seviyede tutulmasına olanak sağlayan konteynerlerdir. Bu konteynerlerde bozulma ihtimali olan ve tazeliğini muhafaza etmesi gereken sebze meyve, dondurulmuş gıdalar, çikolatalar, dondurmalar ve ilaç gibi ürünler taşınır. Bu konteynerin de 20 ft ve 40 ft olmak üzere iki çeşidi bulunur. 20 ft soğutuculu konteyner 27 metreküp hacmindedir ve alabildiği ağırlık yaklaşık 27 ton kadardır. 22 tondan fazla yüklemelerde gerekli izin belgesi sağlanmalıdır. 40 ft soğutucu konteynerlerde ise 67 metreküp hacim bulunmaktadır. Taşıyabildiği maksimum ağırlık ise 29 tondur. Soğutuculu konteynerler elektrik ihtiyacına gereksinim duyarlar. Soğutuculu konteynerlere elektrik sağlamak için liman donanımından faydalanabilinir, geminin güç ünitesinden, nakliye aracının güç kaynağından ya da jeneratörlerden alınabilinir.

Üstü Açık Konteyner

Üstü açık konteynerler, adından da anlaşılacağı üzere ön kapısı ve üst duvarı tamamen açık olan konteynerdir. Standart bir konteynerin kapısından sığmayan ürün ya da ürünler, üstü açık konteynere girebilir. Yükleme işlemi sona erdikten sonra konteynerin üst kısmında bulunan deliklere çelik çubuklar monte edilerek konteynerin üstü branda ile örtülebilir. Böylelikle üstü açık konteynere konulan malzeme dış tehditlere karşı koruma altına alınmış olur. Üstü açık konteynerlere iş makineleri, tarım makineleri ve sanayi ürünleri gibi ürünler konulabilir. 20 ve 40 ft boyutlarında iki çeşidi vardır.

Üstü Açılabilir Konteyner

Üstü açılabilir konteynerler adından da belli olacağı üzere üstü açılabilir konteynerlerdendir. Yapıları standart konteyner gibidir. Üstü açık konteynerlerden farkı vardır. Kullanıcılar çelik çubuklara sabitledikleri branda ile üzerini örterler. Üstü açılabilen konteynerlerde ise üst kısımda da tıpkı standart konteyner gibi çelik bir yapı vardır. Yükleme yapıldıktan sonra bu kapı kapanabilir. Üst kapısı kapanan bir konteynerin görüntüsü tıpkı standart bir konteyner gibi olur.

Açık Konteynerler

Açık konteynerlerin yan duvarları ve tavanları bulunmaz. Bu özelliklerinden ötürü standart ve üstü açık konteynere sığmayan, yanlardan veya üstten taşan ürünlerin taşınmasında kullanılır. Jeneratörler, iş makineleri gibi ağır ve geniş tür yüklerin taşınması kolay hale gelir.

Platform Konteyner

Platform konteynerler yüksek ağırlıktaki güçlere karşı dayanıklıdır. Tabanı oldukça güçlüdür. Tabanı oldukça güçlü olan platform konteyner üzerinde yattan tekneye, arabadan minibüse her şeyi taşıyabilir, ön ve arka taraftan tasması olup gemiye doğrudan yüklenemeyen yükler için kullanılan bir konteyner çeşididir. Platform konteynerler, demir yolu taşımacılığında da sıklıkla kullanılmaktadır.

Tank Konteyner

Tank konteynerleri, özellikle kimya ve sıvı gıda sektöründe sıklıkla kullanılan bir konteyner çeşididir. Silindirik bir tank, çelik dikdörtgen çerçeve yapının içine yerleştirilmiştir. Tankın tamamı doldurulmamalıdır. Taşıma sırasında, yükün sarsıntılar sonucunda çalkalanmasının önüne geçebilmek için minimum yüzde 80, maksimum yüzde 95’i doldurulmalıdır.

Dökme Yük Konteyneri

Buğday, arpa, mısır gibi dökme olarak taşınabilen tahılların nakliyesinde kullanılan konteyner çeşidi dökme yük konteyneridir. Bu tarz konteynerlerin üst kapağı doldurma işlemleri için açılabilir kapılı deliklerle donatılmıştır. Yükün tahliyesi içinde konteyner kapısında bir tahliye mekanizması vardır. Dökme konteynerler doldurulmadan evvel içi temizlenerek naylon ile kaplanmalıdır. Gıda taşımacılığında en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri taşınan gıdaların güvenli ve sağlıklı bir şekilde taşınmasıdır.

Kullanılan Malzemeye Göre Konteyner Çeşitleri

Konteynerler farklı malzemelerden üretilmiş olabilir. Bu malzemelerin konteynere yüklediği farklı özellikler bulunabilir.

Çelik Sacdan Yapılan Konteynerler: Malzeme maliyeti düşüktür. Bakımı ve onarımı kolay olduğundan çok fazla tercih edilir. Dünyada kullanılan konteynerlerin %85’i bu malzemeden üretilmiştir.

Alüminyumdan Yapılan Konteynerler: Çelik saca göre daha maliyetlidir. Düşük dara ağırlığı bir avantaj olarak kabul edilir. Kolay deforme olması ve çökmeler yaşanması dezavantajlarındandır.

Kontrplak Konteynerler: Duvar kısımları fiberglas ve plastik materyal ile güçlendirilmiştir. Darbelere karşı oldukça dayanıklı olan kontrplak konteynerlerin pürüzsüz bir yüzeyi vardır. Pürüzsüz yüzeyi sayesinde çok kolay temizlenir. Darbelere karşı dayanıklıdır. Orta düzeyde bir maliyet ve aynı şekilde orta dara ağırlığı tipik özelliklerindendir.

Konteynerlerin Genel Yapıları

Konteynerin temel yapısı, dört köşesi direklerle çevrili ve bunların alt ve üst tarafından birleştiren kenarlardan ve tamamlayıcı duvarlardan oluşmaktadır. Konteynerlerin elleçlenmesi esnasında ağırlığı, köşe direkleri çekmektedir. Köşelerin alt ve üst taraflarında, konteyneri birbirine bağlayan kilit yuvaları vardır. Konteynerin yan duvarları ve tavanının ağırlığını arttırmak için sac levhalar kullanılır.

Konteyner Kullanım Alanları

Konteynerler taşımacılık sektöründe en çok kullanılan ekipmanların başında gelir. Farklı çeşitlerde üretilen konteynerler hem deniz yolu hem kara yolu hem demir yolu hem de hava yolu taşımacılığı için uygun yapılarda üretilebilir. Taşımacılık sektörü dışında konteyner kullanım alanlarına baktığımızda, özellikle konut alanında kullanılan konteynerler karşımıza çıkmaktadır. Geçici konuta ya da kalıcı konut olarak da kullanımı mümkün olan konteynerler kimi zamanlarda atölye yapımında da kullanılır. Prefabrik konut sektörü de konteyner kullanım alanlarından yararlanabilmektedir. Bir konteyner birden fazla kez kullanılabilir. Kullanılacak yerin coğrafi şartlarına göre birden fazla kat olarak üretilmektedir. Yüzey levhası yanmaz maddeden üretildiğinden yangınlara karşı da dayanıklıdır.